Madaxweynaha Somaliya oo
markii ugu horeysay aadaya qaarada Aasiya iyo dalka uu tegayo oo la shaaciyay.
Wasiirka arimaha dibada
Soomaaliya ayaa waxa ay shaacisay in madaxweynaha Soomaaliya uu dhawaan
tegi doono dalka Jabaan ee qaarada Aasiya kadib casuumaad uu ka helay xukuumada
Tokiyo.
Marwo Fooziyo Yuusuf Xaaji,
Wasiirka arimaha dibada Soomaaliya, oo ka timid maanta dalka dibadiisa ayaa
waxa ay sheegtay in ay ku maqshquulsaneyd waayahaan qaabkii ay u salixi laheyd
safarro ay dhawaan isu diyaarinayaan oo uu kamid yahay safarka Madaxweynuhu oo
Jabaan ku aadayo.
Ma sheegin wasiirku xilliga
rasmiga ah ee Madaxweynhunu uu Jabaan tegayo iyo xilliga uu ku maqnaan doono
hasa yeeshee waxa ay daaha ka rogtay in uu socdaalkaasi jiro.
Waa markii ugu horeysay ee
madaxwenaha Soomaaliya uu safar ugu anba baxayo qaarada Aasiya kadib markii uu
ku guuleestaty kursiga quwada badan ee ah derejada ugu sareysa dalka.
Dalka Jabaan ayaa waxa uu
kamid yahay qolyahaa safka hore uga jira dhaqaalaha dunida waxaana socdalka
madaxweynaha la filayaa in uu Soomaaliya u noqdo fursad cajiib ah.
Dowladda federalka ah ee
Soomaaliya oo sheegtay inay maamulka Somaliland kala hadlayso tallabadii ay ku
mamnuucday duullimaadyadii Qaramada Midoobay ee garoomada Berbera iyo Hargaysa.
Wasiirka warfaafinta, boostada,
isgaarsiinta iyo gaadiidka ee xukuumadda federaal-ka, Cabdullaahi Ciil-mooge
Xirsi ayaa sheegay in dowladda dhexe ay ka xuntahay xayiraada uu maamulka
Somaliland ku soo rogay duullimaadyada Qaramada Midoobay, wuxuuna Qaramada Midoobay
ka raalli-galiyay tallaabadaas.
Wuxuu sheegay in xayiraadda maamulka
Somaliland ee duullimaadyada Qaramada Midoobay ay ka hor-imaaneyso xeerka
duullimaadyada caalamka iyo howlaha samafalka.
Ciil-mooge waxa uu sheegay in
dowladda ay iftiimineyso qiimaha iyo ahmiyadda howlaha bini’aadannimada ee
Qaramada Midoobay, isagoo xusay in maamulka hawada Soomaaliya aanu siyaasad la
xiriirin, dowladduna ay diyaar u tahay inay wada-hadal kala gasho Somaliland,
iyadoo la ilaalinayo jiritaanka qarannimada Soomaaliya.
Guddoomiyaha baarlamaanka Carabta oo
Muqdisho ka dhoofay
Guddoomiyaha baarlamaanka Jaamacadda
Carabta Axmed Maxamed Jarwaan iyo wafdi uu hoggaaminayo oo maalmihii dhowaa
booqasho ku joogay Muqdisho ayaa maanta ka dhoofay garoonka diyaaradaha ee
Aadan Cabdulle.
Guddoomiyaha oo wariyeyaasha kula
hadlay garoonka diyaaradaha ayaa sheegay inuu ku faraxsan yahay kulamada uu la
yeeshay mas’uuliyiinta dowladda Soomaaliya iyo hay’adaheeda kala duwan, waxaanu
ku ammaanay dedaallada ay ku dooneyso inay dalka uga saarto dhibaatada
daashatay dalka iyo dadka.
Wafdiga oo la sheegay inay u
kuur-galayeen waxyaabaha ay ka caawin karaan baarlamaanka Soomaaliya iyo
guddiyada uu ka kooban yahay ayaa waxaa sagootiyay mudaneyaal ka tirsan
baarlamaanka Soomaaliya.
Wafdigii IGAD oo Kismaayo kula
kulmay guddigii ka socday DFS
Wafdigii ka socday urur-goboleedka
IGAD ee maalmihii la soo dhaafay ku sugnaa magaalada Kismaayo ayaa maanta
huteel Cas-caseey ee magaalada Kismaayo kula kulmay guddigii xaqiiqo-raadinta
ee dowladda Soomaaliya ay u dirtay magaalada.
Waxay kaloo la kulmeen Kornayl Barre
Aadan Shire (Barre Hiiraale) oo sheegtay inuu yahay madaxweynaha Jubbaland.
Wafdiga IGAD ayaa la sheegay inuu
uga warbixiyay guddiga xaqiiqo raadinta ah ee dowladda ay u dirtay Kismaayo
kulamada ay la qaateen maamulka cusub ee Jubbaland, qeybaha bulshada iyo
saxiixayaasha hannaanka Jubbaland.
Afhayeenkii maamulkii ku-meel-gaarka
ahaa ee magaalada Kismaayo Cabdinaasir Seeraar ayaa sheegay in maamulka cusub
ee Jubbaland iyo qeybaha kala duwan ee bulshada ay ka codsadeen guddiga
urur-goboleedka IGAD in la tixgeliyo hoggaanka cusub ee ay doorteen iyo
rabitaanka shacabka.
Wafdiga IGAD ayaa sidoo kale la
kulmay Kornayl Barre Aadan Shire (Barre Hiiraale), balse lama oga waxyaabaha ay
kulankooda uga wada hadleen.
Nin argagaxisannimo looga shakiyay
iyo xaaskiisa oo lagu dilay Nairobi
Nin loo maleynayo in uu ka tirsanaa
kooxaha argagaxisada ah iyo xaaskiisa ayaa aroortii saaka lagu dilay magaalada
Nairobi ee caasimadda Kenya, bambana waa laga helay gurigiisa.
Lix boolis ah ayaa ku dhaawacmay
howlgal qaatay siddeed saacadood oo boolisku ay doonayeen inay ku xiraan ninka.
Boolisku waxay sheegeen in ninku uu
qorsheynayay in uu weerar argagaxiso ah ka geysto magaalada Nairobi.
Eedeysanaha ayaa la sheegay inuu iska
caabbiyay booliska, wuxuuna bambooyin ku tuuray booliska isagoo dhaawacay lix
askari, kuwaas oo la dhigay isbitaalka, xaaladdooda caafimaadna ay wanaagsan
tahay.
Tiro Madaafiic ah oo Xalay Laga
Maqlay Gudaha Magaalada Muqdisho
Abaare 12 kii Habeenimo ee Xalay
ayaa Magaalada Muqdisho Lama maqlay tiro Madaafiic ah ku waasoo la doonaye in
lagu bartilaameed sado Xarunta Madaxtooyada Soomaaliya.
Madaafiicdaan ayaa la
sheegayaa in la doonaye in lagu garaaco Xarunta Madaxtooyada Soomaaliya hasa
ahaatee waxa ay intooda badan ku dhaceen halka loo yaqaan Beerta Nabada oo ah
Meel banana oo cidna Daganeen.
Warka ayaa intaa ku daraya in
Madaafiicdaan ay in toodabada ku dhaceen Nawaaxiga Xarunta Madaxtooyada
Soomaaliya ee Dagmada Warta Nabada.
Magaalada Muqdisho ayaa
Mudooyinkii Dambe ka nasatay weerarada Madaafiicda ee lala beegsanayo Xarumaha
Dowlada
C/raxmaan Xoosh Jabriil” Dhismaha
Jubboland lama Marsiin Dastuurka uu Dalku leeyahay”
Xildhibaan C/raxmaan Xoosh Jabriil
Wasiirkii hore ee Dastuurka Dowladii KMG aheyd oo kamid ah xubnaha Guddiga ayaa
sheegay in dhismaha Jubbaland uusan sharciga dalka waafaqsaneyn.
Xildhibaan Xoosh ayaa intaa
raaciye in Dastuurka dalka u yaalo aan la marsiin dhismaha maamulkaasi sidaasi
awgeedna Jubbaland uu yahay Maamul ku dhisan.
“Dastuurka loo sameeyay
Maamulka Jubbaland ayaa waxaa loo baahan yahay in ay ka dhex
muuqadaan dhamaan beelaha daga Gobalada Jubbooyinka” ayuu yiri C/raxmaan
Xoosh Jabriil
Wasiirkii hore ee Dastuurka ay
Carbka ku adkeye in wali jirto khatarta kooxda Al-shabaab isla markaana
ay ilaawen kooxda Sheegatay Maamulka Jubboland dagaalka lagula jiro Al-Shabaab
oo qeybo badan oo kamid ah Jubbooyinka ay wali ku xooganyihiin.
Dowlada Dhexe ee Soomaaliya
ayaa dhoor jeer ooh ore ku cecelisay in aysan Aqoonsaneen Maamulka looga
dhawaaqay Jubboland oo ay is ku heestaan in kabadan 4 madaxweyne oo mid walbaa
kamida ku doodayo in uu yahay Madaxweynaha saxda ah ee Jubboland
Wasiirka Difaaca Xukumadda
Soomaaliya oo kadagay Magaalada Khartuum ee Dalka Sudan
Waxaa Goor dhaw oo caawa
fiidkii ah Magaalada Khartuum ee Xarunta Dalka Suudan Gaaray Wasiirka
Difaaca Xukumdda Soomaaliya C/xakiin Xaaji Maxamuud Fiqi iyo wafdi
uu hogaaminayo.
Wasiirka iyi wafdigiisa
waxaa Garoonka Diyaaradaha ee Magaaladda Khartuum ku soo dhaweeyay
Safiirka Soomaalida ee Dalka Sudan Maxamed C/laahi Faarax Ugaas, waxaana
loo loo galbiyay Halkii ay dagi lahaayeen oo ay udiyaarisay Safaarada.
Gaashaandhiga C/xakiin Xaaji
Maxamuud Fiqi Wasiirka Gaashaandhiga ayaa Dalka Suudan waxa uu utagay
Casuumaad rasmi ah ka helay Dhigiisa wadanka sudan’waxaana la filayaa
inay ka wada hadlaan Xiriirka walaaltinimo ee u dhexeeya labada wadan gaar
ahaan arriimaha Milatari.
Dowlada Suudaan oo safka hore
kaga jirta Dowladaha sida weyn ugarbgalay Dadka Soomaaliyeed ayaa haatan waxa
ay dadaal Xoogan ugu jirtaa sidii dalka Soomaaliya uu dib mar kale cagihiisa
isagu taagi lahaa’ waxaana lafilyaa in haatan dowladu ka caawin doonto dhanka
Ciidamada hadii ay ahaan laheyd Tababarida iyo Qalabeenta.
Magacyada Shaqsiyaadka lagu Sheegay
Qas-wadayaasha ee waday Mooshinkii Dhicisoobay ee Xukuumada ka dhanka aha oo La
Soo Saaray
Xili Maalmihii ugu dambeysay ay tiro
Xildhibaano ah wadeen mooshin ay doonayaan ay khal khalgeliyaan horumarka ay ku
talaabsatay Xukuumada Raysal Wasaare Saacid ka gaartay dhanka siyaasada,
arrimaha dibadda, cadaalada iyo garsoorka, fidinta siyaasada dawladda ee
gobolada dalka iyo xoojinta midnimada Soomaaliyeed, ayaa waxaa la ogaaday in
shaqsiyaadka ka dambeeyo fowdadaasi.
Marka la eego shaqsiyaadka hor
boodaya mooshinkan dhicisoobay ayaa dhamaantood waxa ay yihiin xildhibaano lagu
xusay dhamaan warbixinadii Q/midoobay, gaar ahaana UN Somalia Monitoring Group
iyo urururo kale oo caalami ah sida International Crisis Group ICG taasoo ku
tilmaantay inay yihiin Qas-wadayaal (Spoilers). Lana xanibi doono dhaq
dhaqaaqooda iyo weliba hantidooda.
Kooxahan ayaa waxaa hor boodaya
xubno horay uga tirsanaan jiray dawladdihii KMG ahaa, kuwaasi oo ku caanbaxay
Musuq maamusuqa dhaqaale iyo mid siyaasadeed, hurinta colaadaha sokeeye iyo
khal khalgelinta Nidaam kasta oo ka hirgala Soomaaliya.
Kooxahan ayaa dabagal la
sameeyey waxaa lagu ogaaday inuu horboodayo Guddoomiyihii hore ee Baarlamaanka
Xildhibaan Shariif Xasan Sheekh Aadan, iyo kal kaalisadiisa Fawsiya Maxamed Sheekh,
kuwaas oo boorka isku qarinaya isla markaana ku beer laxawsanaya xildhibaanada
beesha Dilgil iyo Mirifle xaqiina ayaa maqan, waana inaad kacdoon sameysaan.
Shariif Xasan oo dadka
badankiis u yaqaanaan (Shariif Sakiin) ayaa ku caanbaxay Musuq maasuqa hantida
shacabka, waxaana Q/midoobay ay ku eedeysay inuu lunsaday Malaayiin Dollarka
Mareykanka ah oo gargaar ahaan loo siiyay dawladda Soomaaliyeed, intii uu hayay
xilka Wasiirka Maaliyadda ee dawladdii Cumar C/rashiid, iyo intii uu ahaa
Guddoomiyaha Baarlaamanka waana ruuxa kali ah ee magaciisu safka hore kaga
yaalo warbixin kasta oo laga qoro musuqmaasuqa sidoo kalana waxaa lugu
tilmaamaa inuu yahay Siyaasi aan waligiis laga maqal lagana dareemin dhibaatada
amni xumo ee soo ragaadisay dalkeena.
Kalkaaliso Xildhibaanad
Fawsiya, waxay caan ku tahay daba orodka Shariif Sakiin, waana gacan yaraha
Shariif Sakiin, waxayna warbixintii Q/midoobay ku eedeysay inay ka shaqeyso
falalka is xambaarka ah iyo tahriibinta (Human Trafficking) dumar iyo dhalin
yaro badan oo Soomaaliyeed, kuwaasoo ay ka iibsato Viisooyin ay ku soo qaado
qaab safaro siyaasadeed, caafimaad iyo waxbarasho, waana Qaswadayaasha
magacyadooda sida weyn loogu xusay warbixintii UN Somalia Monitoring Group
iminkana ku howlan mooshinka dhicisoobay ee lagu doonayo in lagu damiyo
iftiinka iyo rajada shacabka ee Xukuumada Raysal wasaare Saacid.
Dadka kale, ee la ogaaday inay
ku lugleeyihiin mooshinka dhicisoobay ee ka dhanka ah Xukuumada Raysal wasaare
Cabdi Faarax Shirdoon Saacid ayaa waxaa ka mid ah Xildhibaan Cabdirasaaq Xasan
Cusmaan (Jurille), kaasoo aan u baahneyn falanqeyn dheeraad ah, maadaama ay
Soomaalidu wada garaneyso uuna caan ku yahay wax isdabo marinta siyaasada labo
wajiilenimada iyo hurinta colaadaha, horayna u boobay hanti fara badan oo dalku
lahaa, gaar ahaana lacagtii mashruucii caanka ahaa ee FAO, kaasoo loogu
talagalay horumarinta adeega bulshada Soomaaliya iyo ku shubistii suntan ee
lugu aasay badda Soomaaliya.
Jurille ayaa sidoo kale, ku
caanbaxay duminta dawladdaha iyo laaluush qaatenimada, waxaana lagu xasuustaa
kaalintii uu ku lahaa maja xaabintii dawladdii marxuum Cabdullaahi Yuusuf
Axmed, wuxuuna aad ugu dadaalaa in dalka aysan dawlad ka dhalan, maadaama uu ka
cabsanayo in maxkamad lagu soo taago boobkii hantida Qaranka.
Ninka ugu dambeeya, waa Xasan Abshir
Faarax oo mar Raysal wasaare ka soo noqday dawladdii Carte ee uu madaxweynaha
ka ahaa Dr. C/qaasim Salaad Xassan , ninkani wuxuu caan ku yahay siyaasada
nooca munaafaqeynta iyo labo wajiilanimada ku dhisan iska hor keenka qabaa’ilada
Soomaaliyeed iyo hurinta colaadaha sokeeye, waxaana lagu xasuustaa kaalintii uu
ku lahaa hurinta dagaalkii weynaa ee magaalada Muqdisho ka qarxay 1992-dii,
kaasoo loogu magac daray dagaalkii Afar biloodlaha, waxaana dagaaladaasi ku naf
waayay kumanaan dad rayid ah.
Ninkani, isagu wuxuu aad u
jecelyahay inuu ka hor yimaado xukuumad kasta oo dalka ka dhalata, waana nin uu
madax maray hanka Kursi doonimada ah, isaga oo ku doonaya si kasta oo uu ku
heli karo kursiga Raysal wasaaraha, waana sababta uu ku diidan yahay Xukuumada
Raysal wasaare Saacid.
Xasan Abshir waayihii ugu
dambeeyey wuxuu aad ugu howlanaa siyaasada qariban ee Jubbooyinka, wuxuuna qeyb
ka ahaa kala fogeynta dawladda iyo horjoogayaasha Jubbooyinka, iyadoo aaqirkii
dhashay maamulo is barbar yaac ah oo sii fogeeyey rajada ummadda Soomaaliyeed
Dibad Bax Balaaran oo looga Soo
Horjeeda Axmed Madoobe oo ka Dhacay Magaalada Kismaayo
Warar aanu ka helnay Magaalada
Kismaayo ayaa Sheegaya in haatan uu halkaasi ka socdo Dibad bax balaaran oo looga
soo horjeedo Doorashada Axmed Madoobe ee Madaxweynanimada J/land.
Wararka ayaa intaa ku daray in
Dadka Magaalada Kismaayo oo si aad ah uaga soo horjeeda Shwwgashada Axmed
Madoobe uu ku sheegaty Madxweynanimada Jubbolan ay isagu soo baxeen Magaalada
Hudaheda iyagoo ku qeylinaya Erayo ka dhan ah Axmed Madoobe.
Mid kamid ah Dibad baxayaasha oo
warbaahinta u hadlaye ayaa sheegay in banaanbaxa uu yahay mid shacabka ay
ku muujinayaan dareenkooda ku aadan doorashada Axmed Madoobe iyo sida ay uga
soo horjeedaan.
Wuxuu sheegay in Ardayda iyo Dhamaan
haweenka Magaalada intooda badan ay isugu soo baxeen Magaalada Kismaayo ayna
dhigayeen banaanbaxa ka dhanka ah Axmed Madoobe doorashadiisa.
Dadka Reer Kismaayo ayaa
haatan waxa ay ku wareersanyihiin Cida Maamuli laheed Gobalada Jubbooyinka’
iyadoona la’ogayahay in halkasi ka jiraan ilaa 4 madaxweyne oo mid walbaa ku
doodayo in uu yahay Madaxweynaha Saxda ah ee Jubboland.
Al Shabaab oo 2 garab noqon doonta
iyo Sheekh Xasan Daahir Aweys & Axmed Godane oo weli isku dhegan
(Xog-Dheeraat ah) !!
Waxaa durbadiiba soo shaac
baxay oo qabiirada siyaasada Soomaaliya ku taqsuusay Qalinka u qaateen in
maalmaha ama bilaha soo socda xarakada Al Shabaab ay yeelan doonto 2 hogaamiye
iyo labo garab oo kala taageersan Sheekh Xasan Daahir Aweys & Axmed Godane
oo gudaha Al Shabaab looga yaqaan Sheekh Mukhtar Abu Zubeyr.
Arinta ugu yaabka badan ayaa
noqotay ragii ugu sareeyay xarakada Al Shabaab ee sida weeyn ugu dhawaa Amiirka
Al Shabaab oo la saftay Sheekh Xasan Daahir Aweys kuwaas oo aanu ka xusi karno
Ibraahim Afgaan, Fu'aad Shongole iyo Mukhtaar Rooboow Abuu Mansuur.
Labada garab ee Xarakada Al
Shabaab oo qilaafkooda qarsan waayay ayaa maalmahaan dambe waxa ay hawada isku
marinayeen hadalo lidi isku ah kuwaas oo isku eedeenaya in midba midka kale uu
ka leexday awaamiirtii iyo sharciyadii u degsanaa ururkaas.
Saxaafada sida weeyn u
taageerta Xarakada Al Sbabaab ee inta badan ku hadasha ama soo bandhigta
Qaraxyada ay geestaan Maleeshiyaadka Al Shabaab ayaa waxa ay gebi ahaanba la safteen
garabka Amiirka guud ee Xarakada Al-shabaab Shiikh Mukhtaar C/raxmaan abuu
Zubeyr kuwaas oo garabka Sheekh Xasan Daahir Aweys ku tilmaamay rag fitno la
soo doontay Mujaahidiinta weliba doonaya burburka ururkaas.
Ibraahim Afgaan, Fu'aad
Shongole , Mukhtaar Rooboow Abuu Mansuur iyo Xasan Daahir Aweys hadii ay ka
dhabeeyaan mucaaradnimada ay kaga soo hor jeedaan Axmed Godane waxaa xaqiiqo
noqon doonta in ururka Al shabaab uu sidaas ku bur buri doono waliba uu noqon
doono labo garab oo aanan shuqul isku leheen balse dawlada mucaarad ku ah.
Shaqsiga kaliyah ee sida weeyn
ula saftay garabka Amiirka guud ee Xarakada Al-shabaab Shiikh Mukhtaar
C/raxmaan abuu Zubeyr ayaa waxaa lagu sheegay Sheekh Xasan Maxamuud Takar oo ka
soo jeeda deegaanada maamul-goboleedka Puntland
Wasiirada Arimaha Dibada Soomaaliya
oo Maanta Dalaka Dib ugu soo laabatay Kana warbixisay Safarkeeda
R/kuxigeenka kowaad ahna Wasiirka
arrimaha dibadda Dowlada Soomaaliya Fowziyo Yuusu Xaaji iyo wafdi ay
hugaamineyso ayaa maanta dalka Dib ugu soo laabatay iaydoona ka warbixisay
saradii ay ku soo martay qaar ka mid ah wadamada caalamka.
Wasiiradda ayaa
Saxaafada kula hadashay Gudaha Garoonka diyaaradaha Magaalada Muqdisho kadib
markii ay Barqanimadii Maanta ay dib ugu soo laabatay dalka ayaa sheegtay in
shirkii 7 may ka dhacay Magaalada
London ee Carriga Ingiriiska
in uu ahaa mid Guul iyo Is Afgarad ku soo idlaaday.
Wasiirka arrimaha dibadda Fowsiyo
Yuusuf Xaaji Aadan ayaa tilmaamtay in ay soo martay dalka Kenya oo dhowr Casho
howlo shaqo u soo Joogtay halkaasi sidoo kalana ay Guul ugu soo dhamaadeen
howlahaasi shaqo.
Fowsiyo Yuusuf Xaaji Aadan
Wasiirka arrimaha dibadda ayaa Rajo ka muujisay in sidoo kale Guul ay ku idlaan
doonto qorshaha Wasaaradeeda ee lixda bilood ee soo socota.
Maalmihii ugu dambeeye
Wasaaradda arrimaha dibadda Xukuumadda Soomaaliya ayaa dadaal Xoogan ugu Jirto
soo celinta Xiriirka Caalamka iyo dar dar Gelinta Howlaha Wasaaradda Hor
yaalla.
Shaqaale Samafal oo Ajaanib ah oo
lagu Afduubay Gobalka Waqooyi Bari ee Kenya
Warka aynu ka heleyno Gobalka W/bari
ee Kenya ayaa Sheegay in Halkaasi dhawaan lagu Afduubay Shaqaalo u shaqeeya
Hey’adaha Samafalka ee halkaasi ka hool gala.
Sida laga soo xigtay
goobjoogayaal ku sugan halka uu afduubku ka dhacay ayaa sheegay in
shaqaale ajanabi ah ayaa lagu afduubay gobolka W/bari ee Kenya.
Shaqaalaha la afduubay oo
tiradooda ay gaarayso afar ayaa u kala dhashay dalalka Canadda, filibiin, iyo
bakistan.
Wararka waxa ay sheegayaan in xiliga
la afduubayay ay ka baxeen magaalada gaarisa islamarkaana ay kusii jeedeen
Xarada Qaxootiga Dhadhaab.
Macadda cida afduubtay iyo
halka lala aaday shaqaalahaani samafalka, iyadoo uusan jirin wax war ah oo
kasoo baxay Kenya.
Gobalka Waqooyi bari oo ay ku
yaalaan Xeryaha Qaxootiga ugu weyn caalamka ayaa dhoor jeer oo hore laga soo
Afduubay shaqaale Ajaanib ah oo shaqeynaye Hey’adaha gar gaarka.
Faah Faahin Dheeraad ah oo ku
Saabsan Dagaalkii Gacan ka Hadal ahaa ee Xafladii 18ka May Somiland (Daawo
Muuqaal+Warbixin)
Xafladii xuska 18ka May ee Somaliland ee ka Dhacday dalka
Holland ayaa waxay ku soo dhamaatay dagaal iyo gacan ka hadal la isku mindiyeey
iyadoona ay booliisku xabsiga dhigeen ilaa iyo 4 qofood oo Soomaali.
Xafladaan oo lagu qabtey
magaalada Den Haag (The Hague) ayaa waxaa la sheegay inay mindi isla dhaceen
laba ka mid ah dadkii ka soo qeybgalay xafladaas, Booliiska iyo aambalasta oo
ay gaartey in goobtaas la isku dhaawacay ayaa waxay dibada hoolkii xaflada kula
kulmeen nin Soomaali lagu sheegay 22 sano jir oo uu ka muuqada dhaawac oo dhiig
baxaaya, iyadoona sidoo kale ay kijinka ama jikada goobtaas xaflada lagu
dhigaayey ay ugu tageen nin kale oo Soomaali ah 17 sano jir ah oo asagan
dhaawac ah iyadona Soomaaligii 17 sano jirka ahaa goobtaas ay ku daaweeyeen
shaqaalihii ambalasta halka kii 22 sano jirka ahaana dhaawiciisii loo qaaday
isbitaalka magaalada, Intaas ka dib oo ay Soomaali badan soo buux dhaafiyeen
banaanka goobtii xaflada lagu qabanaanyey ayay booliiska oo tiro badan ku yimid
goobtaas waxay ka codsadeen inay goobta faarujiyaan oo ay guryahooda aadaan,
Laakiin arintaas ayey Soomaalidii ka dhega adeygeen, iyadoona mid ka mid ah
Soomaalidaas oo da'adiisa lagu sheegay 38 sano jir uu gitaar la dhacay nin ka
mid ah booliiska taas oo ay islamarkiiba ay booliisku isku jabiyeen oo ayna
qabteen ninkaas, Laakiin Soomaalidii ayaa waxay bilaabeen inay dhagaxyeeyaan
booliiskii iyadoona uu mid ka mid Booliisku uu halkaas ka soo gaaray dhaawac
fudud arintaasna ay booliisku u qabteen nin Soomaali oo 26 sano jir ah oo ka
mid ahaa ragii dhagaxda la dhacay booliiska.
Ugu danbeyntiina iyadoo ay booliisku
xabsiga dhigeen ilaa 4 qofood oo Soomaali ah ayaa Soomaalida ku nool dalka
Holland ay ku caan baxeen waligood kuwo qarbuudaad iyo fowdo u imaada xafladaha
iyo bandhig faneedyada lagu soo bandhigo dalka Holland iyadoona ay arintaan ka
mid tahay waxyaabo badan oo ka mid ah fowdo iyo rabshado caadi ahaan uga dhaco
goobaha ay Soomaalidu isugu timaado ee lagu qabto xafladaha iyo bandhig
faneedka, Booliiska labada nin ah ee ay soo gaareen dhaawacyada ayaa waxay ashtako
ku saabsan in loo geystay jirdil waxay ka gudbiyeen Soomaalidii loo qabtey
arintaas, Soomaali badan oo u timid inay soo qaataan habeen farxad iyo caweysin
wanaagsan leh ayaa guryahooda ku noqday ayaga oo niyad jabsan taas oo ah wax
inta badan caadi ka ah xafladaha iyo bandhig faneedyada ka dhaca dalka Holland
iyadoona ay tahay wax lala yaabo inay qabanqaabiyayaasha xafladaha aysan xil
iska saarin ka hor tagideeda dhibaatadaas soo noqnoqata mar kasta ee ka jirto
xafladaha lagu qabto dalkaas Holland.
Tuulo ku taalla Jowhar oo dab
la qabadsiiyay
Jowhar (Caasimada Online) Wararka
naga soo gaaraya degmada Jowhar ee xarunta gobalka Shabeelaha Dhexe ayaa
sheegaya in xaley dab la qabad siiyay tuulo ku taalla duleedka magaalada
Jowhar.
Dadka deeganka ayaa sheegaya in
tuulada inta badan ay gubtay, waxaana lagu magacaabaa tuuladan Mayuungale
waxaana ay ku taalla duleedka magaalada Jowhar ee xarunta gobalka Shabellaha
Dhexe.
Wararkii u dambeeyay ee saaka naga
soo gaaray tuuladan waxa ay sheegayaan in sidoo kale hal qof uu ku
dhaawacmay deegankan oo ay ku dagaalameen kooxo beeraleey iyo xoolo dhaqato
isugu jirta.
Waxaa lagu sheegay sababta loogubay
tuuladan in la xiriirto aanooyin qabiil sida ay lee yihiin dadka degan, waxaa
kaloo la sheegayaa in dadkii ku dhaqnaa tuulada dabka la qabadsiiyay in ay
halkaas ka gureen.
Xaaladda tuulada Mayuungale ayaa
saaka oo Isniin ah deggan, waxaana la sheegayaa in halkaas ay gareen saraakiil
ka tirsan ciidamada dowladda kuwaasoo ka amababaxay magaalada Jowhar.
Dhacdooyinka noocan oo kale ma ahan
kuwa ku cusub gayiga Soomaalida, oo waayo waxaa inta badan la arkaa kooxo xoolo
dhaqato ama beeraleey ah oo isku heesta dhul daaqsiin taasoo marka dambe isku
badasha in ay dad ay kala dilaan.
Warbixin: 3-da qeyb oo ay ka kooban
yihiin xildhibaanada wada mooshinka Saacid iyo gacanta ka dambeysa
Xildhibaano isku Aragti ka ah
Xukuumada ayaa diyaariyay Mooshin ka dhan ah xukuumada Raysal wasaare Cabdi
Faarax Shirdoon Saacid ka dibna waxay u gudbiyeen gudoonka sare ee Baarlamaanka
Soomaaliya.
Sadax qaybood oo ka tirsan
baarlamaanka oo qayb kasta ay leedahay dan gaar ah ayaa ku mideysan
mooshinkaan, waxaana sadaxdaasi qaybood ay kala yihiin.
Xildhibaano Aragti ahaan Xukuumada
ay isku fahmi waayeen maamul u Samaynta gobalada Jubooyinka oo uu ugu horeeyo
xildhibaan C/rashiid Xidig sidoo kalana ay qayb ka yihiin xildhibaano kale oo
ka soo jeeda gobalada Jubooyinka.
Xildhibaano ka soo horjeeda kaalinta
dowlada ay siisay wadahadalada Maamulka Soomaaliland oo ku abtirsada Maamulka
Khaatumo oo uu horkacayo xildhibaan Cali Khaliif Galay.
Iyo Xildhibaano kale oo ka soo
horjeestay isbadal dowlada ay ku samaysay Jagooyinka qaar, isla markaana
sheegay in la hareer maray dhidaamka 4.5 oo Soomaalidu ay wax ku qaybsato.
Sikastaba sadaxdaan qaybood oo ka tirsan
Baarlamaanka oo qaybkasta ay leedahay hadaf gaar ah ayaa mar qura waxay isku
aragti ka noqdeen in ay mucaaradaan xukuumada Raysal wasaare Shirdoon.
Inkastoo ay jiraan arimahaan oo dhan
ayaa hadana qaar ka mid ah dadka siyaasada falanqeeya waxay aaminsanyihiin inay
jirto gacan kale oo howshaan wax kawada oo ah Puntland iyo rag leh damac
siyaasadeed iyo waliba dad doonaya in la cuuryaamiyo qada socota.
Wasaaradda arimaha dibadda
Soomaaliya oo sheegtay in lasoo xareyn doono safiirada dalkeena u fadhiya caalamka.
Kuxigeenka ra’isulwasaaraha ahna
wasiirka arimaha dibada Soomaaliya Fowsio Yuusuf Xaaji Aadan oo lahadashay
warbaahinta qaranka ayaa sheegtay in Dhawaan loo yeeri doona safaardaha ay
Soomaaliya ku leedahay aduunka kadib Markii dhawaan dib u habeyn lagu sameeyay
shaqaalihii hoose ee wasaarada uga Howlgalijiray safaaradaha dibada kuwaasoo
gudaha wadanka lagu soo xareeyay Waxaana ay tilmaamtay in taasi ay qeyb ka
tahay horumarinta diblomaasiyada iyo Sidii safaaradaha loo geyn lahaa
mas’uuliyiin matelikarta dalka iyo dadka Soomaaliyeed.
Sidoo kale wasiirka ayaa
sheegay in lasii kordhin doono calaaqaadka ay Soomaaliya laleedahay aduunka
iyadoo xustay inay ku guuleysteen inuusan Banaanan kursi aan caalamka ku
leenahay taasi oo sababi karta inay dib u Bilowdaan ka faa’iideysiga qeyraadka
uu wadankeenu leeyahay maadama lagu Guuleystay in dib loofuro irid walba oo
horay u xirantay intii lagu guda jiray xiliga Kmgka.
Sidoo kale wasiir Fowsiyo ayaa
sheegtay in wasaaradu ay dadaal ugu jirto sidii Xabsiyada looga sii deynlahaa
maxaabiista Soomaalida ah ee ku xirxiran xabsiyada Dalalka aduunka qaarkood
iyadoo xustay in dalal badan ay kala hadleen arintaasi Islamarkaana la filayo
inay sida ugu dhaqsiyaha badan u helaan xoriyadooda.
Wasiirka ayaa dhinaca kale u
sheegay dadka Soomaalida ah inay ka joogaan Tahriibka iyo safarada dhaadheer ee
ay kubixiyaan lacagaha badan maadamaa uu Wadankoodu hagaagay islamarkaana
amnigiisu yahay xiligan mid la isku Haleynkaro ayna ka faa’iideystaan
mashaariicda kala duwan ee wadanka laga Hirgeliyay.
Dokumentiyo aan helnay ayaa sheegaya
in Mooshin ka dhan ah xukuumadda ra’iisul Wasaare saacid laga soo abaabulay
Kenya.
Diblomaasi ku sugan magaalada
Nairobi ayaa sheegay in ay jiraan kulamo ka dhacay magaaladaasi oo ay yeesheen
xildhibaano ka tirsan baarlamaanka oo lagu soo diyaariyay mooshinkaan ka soo
horjeeda xukuumada.
Wafdi ka tirsan dowladda Soomaaliya
oo ka qeybgalaya Isku-imaatinka 13-aad ee Doha .
Wasiiru dowlaha Arrimaha Dibadda iyo
Iskaashiga Caalamiga Dr. Maxamed Nuur Gacal iyo Wafdi uu hogaaminayo oo ka
kooban 6 xubnood ayaa maanta ka ambabaxay garoonka diyaaradaha Muqdisho , iyaga
oo ka qeybgalaya kulanka Doha ( 13th Doha Forum) oo loogaga doodi doono
kacdoonada isbadalka dhaliyay ee wadamada carbeed ,dowladaha xiliga KMG ah ku
jira,dhibaatooyinka dhaqaalaha dunida ee saameeyay helidda cunno,deegaan iyo
daryeel caafimaad si loogu guuleysto ujeeddooyinka sideeda ah ee kobcinta leh
ee Qaramada Midoobey ay go’aamisay sanadkii 2010-kii si loo helo duni
horumarsan kahor sanadka 2015-ka .
Kulanka Doha , oo furmi doona
beri oo Isniin ah , ayaa waxaa loogu tala-galay inuu socdo 20-22 May , iyadoo
Wafdiga dowladda uga qeybgalaya isku-imaatinkaasi ay ka mid yihiin Wasiir
kuxigeenka Wasaaradda Maaliyadda iyo Qorsheynta,Lataliyeyaal ka kala tirsan
Xafiisyada Madaxweynaha iyo Ra’iisul wasaaraha, laba xubnood oo kala matalaya
Ururada bulshada rayidka iyo ganacsatada iyo howlwadeen ka tirsan Xafiiska
Wasiiru dowlaha Wasaaradda.
Isku-imaatinkani oo si sanadle
ah loo qabto, laguna casuumay ka qeybgalkiisa Madaxweynayaal,
Wasiiro,khubaro,hogaamiyeyaal siyaasi ah,aqoonyahano iyo indheer-garad , ayaa
waxaa lagu wadaa in dowladda Soomaaliya ay ka jeediso baahida ay u qabto dhanka
barnaamijyada horumarinta leh si loo taaba-geliyo geedi socodka kobcinta
bulshada iyo dib u dhiska wadanka .
Ma ahan wax cusub in laga hor
yimaado Raysal wasaare oo Mooshin laga keeno ilaa marka danbe kursiga laga
tuuro, laakiin waa caado soo jirtay laga soo bilaabo Raysal wasaarihii hore ee
dowladii TNG-da Cali Khaliif Galayr.
Markii loo eego Shirdoon Raysal
wasaarayaashii hore ee laga hor yimid ayaga oo shaqaynaya sida Cali Maxamed
Geedi, Cumar C/rashiid iyo Maxamed Farmaajo madabno rajada laga qabo in lagu
guuleesto mooshinkaan oo lagu eryo Raysal wasaare Saacid, sababtoo ah dhamaan
wasiiradii koowaad ee xafiika ka tagay waxay baxeen ka dib markii ay isku
dhaceen madaxda sare sida gudoomiyaha baarlamaanka iyo madaxweynaha.
Dhowaan ayaa Raysal wasaaraha iyo
labadiisa wasiir ee Gaashaandhiga iyo Arimaha Gudaha waxay si kala gooni ah ay
u hortageen Baarlamaanka, waxaana Raysal wasaaraha uu ka jawaabay 10-su’aal oo
ay waydiiyeen xildhibaanada.
Xukuumada Soomaaliya ayaa meel cad
ka istaagtay arimaha ka socda gobalada Jubooyinka waxaana xukuumada ay sheegtay
inaysan Aqoonsanayn Axmed Madoobe iyo Bare Hiiraale oo labadooda ay wada
sheeganayaan in yihiin madaxweynaha maamulka Jubbaland, waxaana jira
Xildhibaano oo siyaasad ahaan taageersan doorashada Axmed Madoobe sidoo kalana
ka qaybgalay Shirar lagu qabtay magaalada Kismaayo.
Xildhibaan ka tirsan baarlamanka
ayaa yiri “Waxaa jira Lacag farabadan oo loo qeybinaayo Xildhibaanadaas, 90%
lacagtaasnah waxey ka timid Garoowe” Asigoo hadalkiisa sii wata ayuu yiri
“Nimanka Arintaan gadaal ka riixaya waxaa kamid ah Ina Sharmaarke, Faroole iyo
rag kale”
Qaar ka mid ah mudanayaasha
baarlamaanka ayaa ka soo horjeeda mooshinkaan waxayna ku doodayaan in xiligaan
xukuumada aysan u baahnayn in la dhibaateeyo, maadaama ay ku guuleesatay in ay
wax ka qabato arimo oo ay horay u balanqaaday, inkastoo aamaanka wali sidii loo
baahnaa uusan ahayn.
Qilaafka iyo is qab qabsiga nuucaan
oo kale ah ayaa horay u soo ragaadiyay dowladii KMG-ka ahaa ee soo maray
wadanka, waxaana haatan layswydiinayaa halka uu gaari doono mooshinkaan ka dhan
ah Xukuumada.
Maxkamada Gobolka Bari oo Xukunno ku
riday dad iskugu jira Soomaali iyo ajaanib
Maxkamada darajada kowaad ee Gobolka
Bari ayaa xukuno kala duwan ku ridey 92 qof oo 81 ka mid ah ay u dhasheen
Wadanka Iiraan kuwaas oo si sharcidaro ah uga kalumeysanayay xeebaha Soomaaliya.
Dadka ka la xukumay oo 81 ay
ahayeen ajaanib u dhalatay dalka Iiraan halka 11 kalane ay ahayeen Soomaali la
socotay doomaha ay wataan dadka u dhashay dalka Iiraan ee sida sharcidarada ah
uga kalumeysanayaay xeebaha dalka.
Doonyaha oo Gaaraya shan
Doonyood Waxaa lagu Xukumay Doontiba 1000 oo Dollar oo Ganaax ah Halka
Nakhuudahasha ama Kaxeeyaha Doonyahaas Lagu Xukumay 5000 kun oo Dollar oo Ganax
ah.
Gudiga Difaca Barlamanka oo Shabaab
baaq u direy
Xussen Carab Ciise Wasiirkii
hore ee Gashandhiga Xukuumaddii KMG ahaa hadana ah Gudoomiyaha Gudiga Difaaca
ee Baarlamanka Soomaaliya oo la Hadley Warbaahinta Kulmiye ayaa waxaa uu baq u
direy madaxda iyo dhalinyarada xarakada Al-shabaab asagoona ugu baaqey in ay
nabada qaataan.
Xuseen Carab Ciise ayaa shegay in
Dalka lawada leeyahay sidaa darted uu ugu baqayo in hogaanka Al-Shabaab ay
wadda hadalada ka dhabeeyaan.
GUdoomiyaha Gudiga Difaaca
Baarlamanka Soomaaliya ayaa sidoo ka Hadley jidgoyoyinka yala intooda badan
Gobolka Sh/Hoose asagoona sheegey in ay cabasho kaga timid Shacabka.
Waxaa uu xusey in hadii aysan
wasaradda ay quseyso Cidamadda Jidgooyoyinka ay u yaalan aysan wax ka
qaban ay markale uga yeeri doonaan xarunta Baarlamanka balse ay ka war sugayan
hadii ay arintan wa ka qabtaan.
No comments:
Post a Comment